Zobacz cukrzycę – Światowy Dzień Walki z Cukrzycą

by dietolog
14 listopada to Światowy Dzień Cukrzycy (World Diabetes Day), chociaż ja osobiście wolę świętowac Dzień Walki z Cukrzycą, określenie bardziej oddaje jego sens. Właśnie 14 listopada 1891 r. urodził się Frederick Banting, który (wraz Charles’em Bestem) jako pierwszy sformułował przemyślenia, które doprowadziły do odkrycia insuliny w 1922 roku.

Światowy Dzień Cukrzycy został ustanowiony w 1991 r. przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną (International Diabetes Federation – IDF) oraz Światową Organizacją Zdrowia (World Health Organization – WHO)
jako odpowiedź na wyraz obaw związanych z nasilającym się występowaniemprzypadków cukrzycy na całym świecie.

Cukrzyca – epidemia XXI wieku

Epidemia cukrzycy na świecie nasila się. Cukrzyca jest tak powszechna, że zaliczono ją do chorób cywilizacyjnych. W 1994 roku liczba chorych na cukrzycę na świecie wynosiła około 110 milionów. W zeszłym roku liczba dorosłych borykających się z cukrzycą typu 2 na świecie została oszacowana na 415 milionów. Liczba ta z pewnością będzie dalej rosnąć. Eksperci są zdania, że do 2040 roku sięgnie 642 milionów, co oznacza, że jedna osoba na 10 będzie miała cukrzycę.

Problem na szeroką skalę nie tylko na świecie, także w Polsce

W Polsce do niedawna liczbę osób chorujących na cukrzycę szacowano na podstawie cząstkowych danych, zbieranych według różnych metodologii. Dane te nie były optymistyczne, bo szacowały liczbę chorych na 1,7-1,9 miliona osób, czyli 7% populacji. Jednak rzeczywista sytuacja może wyglądać znacznie gorzej. W oparciu o dane NFZ, ogólnopolskiego badania NATPOL i komercyjnej analizy RECEPTOMETR (dane ze sprzedaży w kilkuset aptekach) okazało się, że w Polsce aż 2,17 mln pacjentów korzysta z porad i/lub leków cukrzycowych. Lekarze przypuszczają
jednak, że ludzi dotkniętych cukrzycą jest znacznie więcej. Jeśli uwzględnimy także osoby do tej pory niezdiagnozowane, które mają cukrzycę, lecz o tym jeszcze nie wiedzą, to populacja chorych na cukrzycę w Polsce może wynieść 2,7 miliona osób (wg Komitetu Zdrowia Publicznego i Polskiej Akademii Nauk). Dane epidemiologiczne pokazują, że cukrzyca może dotknąć każdego z nas. Nasuwa się prosty wniosek, powinniśmy mieć większą świadomość na temat cukrzycy: jej objawów, powikłań i profilaktyki, a także wiedzieć więcej, niż o innych
chorobach cywilizacyjnych, których nierzadko, jak chociażby w przypadku otyłości, cukrzyca jest skutkiem.

Co Polacy wiedzą o cukrzycy?

Cukrzyca i jej powikłania stanowią jedną z pięciu najczęstszych przyczyn zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. Czy mimo to wiemy czym jest cukrzyca i jak jej uniknąć? Wyniki ogólnopolskiego badania epidemiologicznego poświęconego cukrzycy przeprowadzonego przez Koalicję na Rzecz Walki z Cukrzycą wspólnie z TNS OBOP w 2010 roku wykazują, że wiedza społeczeństwa na temat cukrzycy i jej profilaktyki nie jest duża.

Co piąty Polak nigdy nie wykonał badania sprawdzającego stężenie glukozy we krwi, a tylko 26 proc. badanych deklaruje, że wykonuje to badanie corocznie. Ponad połowa z nas (52%) zdaje sobie sprawę z tego, że na cukrzycę łatwiej mogą zachorować osoby otyłe i z nadwagą. Spora grupa Polaków (38%) zdaje sobie sprawę z tego, że cukrzyca może mieć podłoże genetyczne. Co czwarta osoba uważa, że do zachorowania na cukrzycę może się przyczynić jedzenie słodkich potraw czy picie słodkich napojów (25%), jedzenie tłustych potraw (23%). Cukrzycy zdaniem Polaków może służyć mało aktywny tryb życia (20%), podwyższone ciśnienie krwi (16%) lub permanentny stres (12%). Co dwudziesta osoba sądzi, że cukrzyca jest chorobą, którą można się zarazić! Nie, nie można, wolę od razu
sprostować – cukrzyca nie jest chorobą zakaźną. Co trzeci Polak (35%) nie mazielonego pojęcia jakie cukrzyca może nieść za sobą skutki. Pozostali wskazują najczęściej na śpiączkę cukrzycową (23%), problemy ze wzrokiem (21%) czy stopę cukrzycową (10%). Dla co ósmej badanej osoby cukrzyca jest chorobą śmiertelną.

Polacy jako najlepszy sposób walki z cukrzycą uważają zachowanie określonej diety, która ich zdaniem powinna być oparta głównie na warzywach i owocach oraz jest wyjątkowo rygorystyczna, jeśli chodzi o zawarty w niej cukier. Badani uważają, że cukrzycy zapobiega codzienne dbanie o siebie, czyli aktywność fizyczna i regularne badania.

Co piąty badany uważa jednak, że cukrzyca jest niezależna od człowieka i nie sposób jej zapobiec. Co niezwykle istotne, to zdanie podziela co czwarty chory na cukrzycę! To dobitnie świadczy o tym jak bardzo jest nam potrzebna wiedza o cukrzycy. I to nie tylko ta skierowana do osób zdrowych związana z profilaktyką zachorowania, ale również ta skierowana do osób już chorych, związana z profilaktyką powikłań.

Jeśli chcecie wiedzieć jak na pytania dotyczące cukrzycy zadawane wyrywkowo odpowiadali przechodnie, to podaję link do sondy ulicznej: Co wiemy o cukrzycy?

Słodka przypadłość – czym jest cukrzyca?

Cukrzyca jest chorobą przemiany materii. Polega na tym, że organizm nie potrafi prawidłowo wykorzystać węglowodanów (cukrów) dostarczonych z pożywieniem. U zdrowego człowieka węglowodany w przewodzie pokarmowym są metabolizowane do glukozy i w takiej postaci przenikają do krwiobiegu. Następnie cząsteczki
glukozy są przechwytywane przez insulinę (hormon produkowany przez trzustkę) i transportowane do wszystkich komórek organizmu, jako źródło energii. U diabetyka trzustka wytwarza zbyt mało insuliny (cukrzyca typu I) lub insulina produkowana przez trzustkę w odpowiedniej lub nawet zwiększonej ilości nie działa prawidłowo, komórki stają się odporne na jej działanie, dochodzi do tzw. insulinooporności (cukrzyca typu II, cukrzyca ciążowa). W rezultacie do komórek dociera niewystarczająca ilość glukozy, mimo że we krwi jest jej za dużo (hiperglikemia). Długotrwałe nadmierne stężenie glukozy we krwi może skutkować poważnymi konsekwencjami, między innymi powoduje:

– wzrost ryzyka wystąpienia choroby niedokrwiennej serca, zawału mięśnia sercowego i udaru mózgu;
– uszkodzenie nerek prowadzące do ich niewydolności;
– uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych w siatkówce oka (retinopatia cukrzycowa);
– uszkodzenie nerwów, które może powodować utratę czucia np. w nogach, zaburzenia ukrwienia i unerwienia stopy
znany jako zespól stopy cukrzycowej.

Czy z cukrzycą można żyć normalnie?

Gdy się pojawi, zazwyczaj towarzyszy człowiekowi już do końca życia. Lekarze dysponują nowoczesnymi lekami, insulinami, proponują indywidualne terapie, jednak mimo to większość osób dotkniętych tą chorobą sobie z nią nie radzi. 22% pacjentów uważa leczenie cukrzycy za zbyt skomplikowane, 72% chorych nieustannie obawia się pogorszenia swojego stanu zdrowia, a 29% czuje zniechęcenie i zmęczenie z powodu ciągłej konieczności radzenia sobie z chorobą. W cukrzycy nie wystarcza samo zażywanie specyfików przepisanych przez lekarza. Nie można do niej podchodzić mechanicznie, a jej leczenie zależy przede wszystkim od pacjenta i od jego podejścia. Każda osoba z wykrytą cukrzycą powinna trafić do lekarza specjalisty – diabetologa. Lekarz, oprócz przepisywania farmaceutyków, powinien być osobistym doradcą pacjenta, wprowadzającym go w zagadnienie choroby, dostarczającym informacji i podpowiadającym mu co robić, aby czuć się dobrze i uniknąć powikłań. Dobry lekarz, to dobry motywator – wyjaśni dlaczego warto systematycznie sprawdzać poziom cukru we krwi, stosować odpowiednią dietę, przyjmować leki czy regularnie uprawiać aktywność fizyczną, a także zmotywuje pacjenta do działania.

Skłamałabym pisząc, że życie z cukrzycą zupełnie niczym nie różni się od życia osób zdrowych. Jednakże z odpowiednią dawką wiedzy, umiejętnością planowania i odrobiną dobrej woli, można z cukrzycą żyć, pracować, uczyć się, mieć dzieci i czerpać wiele innych przyjemności z życia. W żadnej innej chorobie pacjent nie ma tak dużego wpływu na leczenie jak w cukrzycy – wizyta u diabetologa to tylko początek, każdego dnia diabetyk musi podejmować swoje osobiste decyzje terapeutyczne, które przekładają się na ogólny stan zdrowia. To na pewno nie jest łatwe, wymaga sporego samozaparcia, dyscypliny i siły, jednak nie jest niewykonalne.

Jak radzić sobie z cukrzycą?

W cukrzycy najtrudniejsze jest to, że za swój stan zdrowia nie odpowiada lekarz, tylko osoba z cukrzycą. W czasie 30 minut wizyty lekarz nie uzdrowi, nie poda antidotum na cukrzycę, ani nie zaleci leku, który załatwi sprawę. Nie
oszukujmy się, medycyna postępuje do przodu, ale największy wpływ na chorobę ma styl życia. Ja też mam cukrzycę i wiem, że nie zawsze jest idealnie, ale nie zniechęca mnie to. Jeśli i Ciebie Drogi Czytelniku ten problem dotyka, przyjmij kilka praktycznych porad:

Zaakceptuj chorobę

Co się stało, to się nie odstanie. Masz cukrzycę, trudno. Inni mają inne choroby, a Ty cukrzycę – w sumie to się możesz cieszyć, że to nie poważniejsza choroba, której nie da się leczyć. Nie porównuj obecnej sytuacji z tym co było kiedyś. Co by było gdyby.. to tylko gdybanie, masz cukrzycę, zajmij się nią. Żyj tu i teraz, zamiast rozmyślać i pogrążać się w przypuszczeniach. Naucz się rozróżniać marzenia od planów. Rozliczaj się tylko z tych drugich.

Działaj

Leczenie cukrzycy jest w Twoim interesie – zainwestuj w to swój czas i energię, bo od tego zależy długość Twojego życia – starannie wypełniaj zalecenia lekarskie, przeprowadzaj badania kontrolne i konsekwentnie dbaj o dietę i zdrowy styl życia.

Szukaj informacji

Im więcej wiesz, tym efektywniejsza może być Twoja terapia. Rozmawiaj ze swoim lekarzem diabetologiem czy pierwszego kontaktu, znajdź dobrego dietetyka lub pielęgniarkę diabetologiczną, zadawaj pytania, szukaj rzeczowych artykułów o cukrzycy, korzystaj z broszur i informacji dla pacjentów. Znajdź swój własny autorytet, który będzie Twoim osobistym przewodnikiem.

Nie usprawiedliwiaj się cukrzycą

Nie traktuj cukrzycy jako wymówki dla życiowych niepowodzeń. Czy ona rzeczywiście tak bardzo przeszkadza w osiągnięciu sukcesów? No może w biciu rekordu Guinessa na zjedzenie największej ilości słodyczy może przeszkadzać, ale skoncentruj się na rzeczach, którymi możesz się zajmować, mimo choroby.

Planuj

Stawiaj przed sobą konkretne i osiągalne cele. Nie obiecuj sobie, że od jutra będziesz więcej ćwiczyć, bo to nie jest konkret. Lepiej zaplanować, że od jutra 3 razy w tygodniu wybierzesz się na półgodzinny spacer. Cel mierzalny i wykonalny. Rozkładaj wykonywanie zadań na etapy. Zaplanuj np. że w ciągu 2 miesięcy schudniesz 2 kilogramy, a następnie przez miesiąc utrzymasz wagę, a potem znów stracisz kilogram – zamiast od razu zakładać, że
ekspresowo schudniesz 10 kilogramów. Zapisuj w kalendarzu takie plany i osiągnięcia.

Możesz popełniać błędy

Pogódź się z tym, ale ucz się na błędach. Ważne jest, by za każdym razem szybciej naprawiać ich konsekwencje.

Nie łam się

Rozmawiaj o swoich problemach emocjonalnych. Jeśli potrzeba, wybierz się do psychologa. Nie zakładaj, że złe samopoczucie psychiczne jest skutkiem ubocznym cukrzycy. Może to być objaw depresji. Zaangażuj w swoją chorobę najbliższych, ucz ich na czym ta choroba polega i informuj jak mogą Ci pomóc.

Nie rób nic na siłę

Ustal plan pracy związany z chorobą uwzględniając swoją sytuację życiową. Jeśli w jakimś okresie nie możesz sobie pozwolić na ćwiczenia – zrezygnuj z nich, ale nie zupełnie – ustal z góry termin powrotu do
aktywności.

You may also like

3 komentarze

Julka 14 listopada, 2016 - 8:39 am

Potrafisz świetnie zmotywować do walki z chorobą. U mnie w rodzinie prawie każdy po 60 roku życia ma cukrzycę, mam nadzieję, że mnie to nie spotka, no ale muszę dbać o swoje zdrowie już zawczasu.

Odpowiedz
dietolog angelina ziembinska
dietolog 14 listopada, 2016 - 5:19 pm

Dzięki 🙂 Staram się! A co do rodzinnego wywiadu, to wiele jest w Twoich rękach. Poprzez odpowiednia dietę, aktywność fizyczną i czujność, zminimalizujesz ryzyko wystąpienia choroby. Na niektóre czynniki (takie jak wiek, geny, płeć) nie mamy wpływu, jednak na nieporównywalnie więcej mamy 🙂 Powodzenia!

Odpowiedz
Lusia 15 grudnia, 2016 - 8:14 pm

Wow, jestem pod wrażeniem tego jak opisałaś cukrzycę.Linka podrzucę swojemu mężowi, po nim na pewno zobaczy świat w jaśniejszych barwach. Dziękuję 🙂

Odpowiedz

Zostaw komentarz